Amerikan bilardo, 1’den 15’e kadar numaralandırılmış toplar ve bir adet isteka topu ile oynanan bir oyunudur. Toplar, 1’den 7’ye kadar olan düz toplar, 9’dan 15’e kadar olan parçalı (“çizgili” veya “pijamalı” olarak da bilinir) toplar ve siyah renkli 8 numaralı top olarak sınıflandırılır.
Amerikan bilardo oyununun amacı, kendi seçtiğiniz top grubunu (düz veya parçalı) bitirdikten sonra siyah topu atarak seti kazanmaktır.
Oyunda deklarasyon adı verilen bir kural bulunur. Bu kurala göre, atacağınız deliği önceden belirtme zorunluluğu yoktur. Ancak rakibiniz emin değilse sorma hakkına sahiptir. Deklere etme zorunluluğu olan vuruşlar ise bant vuruşları, jump vuruşları, combine vuruşları ve atışın yapılacağı deliğin tam anlaşılır olmadığı pozisyonlardır.
Oyuna kimin başlayacağına bant atışı ile karar verilir. Her iki oyuncu, kendi vurdukları topu karşı kısa banttan geri döndürerek kendilerine yakın olan kısa bantta mümkün olduğunca yakın bırakmaya çalışırlar. Atışı aynı anda yapmamışlarsa, atışı geç yapan oyuncunun diğer oyuncunun atışını izlememesi için bir kural vardır. Bu kurala göre atışı geç yapan oyuncu, rakip oyuncunun topu karşı banda temas etmeden önce atışını yapmış olmalıdır, aksi halde ilk atışı yapan oyuncu bant atışını kazanır. En yakın bırakan oyuncu oyuna başlama hakkına sahip olur.
Toplar üçgen biçiminde dizilir. Dizilişte her zaman en öndeki topun 2 sıra arkasında, ortada 8 numaralı top bulunur, iki arka köşede ise bir düz ve bir parçalı top bulunmalıdır. Diğer toplar ise rasgele dizilerek her açılıştan sonra dağılımın farklı olması hedeflenir. En öndeki topun çuhaya temas ettiği nokta, kısa ve uzun bantlardaki 2. noktaların kesiştiği yerdir.
Açılış bölgesi, uzun bantlardaki 2. noktalar arasındaki çizginin arkasında kalan bölgedir. Açılışı yapan oyuncu, isteka topunu açılış bölgesinde istediği herhangi bir yere koyarak dizilmiş olan hedef toplara vurmak kaydıyla açılışı yapar. Açılışta giren toplardan en az biri deliğe atılmışsa ve faul yoksa oyuna devam edilir. Hiç top atılmamışsa en az 4 topun bant görme koşulunun gerçekleşmesi gerekmektedir. Eğer bu koşul gerçekleşmezse sıra rakip oyuncuya geçer ve rakibin üç seçeneği vardır: oyuna kaldığı yerden devam etmek, topların yeniden dizilmesini isteyerek açılış yapmak veya topların yeniden dizilmesini isteyerek rakibe açılış yaptırmak.
Açılış sırasında isteka topunun deliğe girmesi veya masa dışına çıkması durumunda sıra rakibe geçer. Rakip oyuncu isteka topunu açılış bölgesindeki herhangi bir yere koyarak açılış bölgesi dışında bulunan hedef toplardan birine vurmak koşuluyla oyuna devam eder veya açılış bölgesi dışındaki bantları veya topları kullanarak açılış bölgesi içindeki bir topu deklere etmek koşuluyla atabilir.
Nizami bir açılış sonucunda 8 numaralı top deliğe girerse, açılışı yapan oyuncunun iki seçeneği vardır: topların yeniden dizilmesini isteyerek yeniden açılış yapmak veya 8 numarayı kısa ve uzun bantlardaki 2. noktaların kesiştiği yere koyarak oyuna devam etmek.
Açılış sonucunda 8 numaralı top ile birlikte isteka topu da deliğe girmiş veya masa dışına çıkmışsa, rakip oyuncunun iki seçeneği vardır: topların yeniden dizilmesini isteyerek yeniden açılış yapmak veya 8 numarayı kısa ve uzun bantlardaki 2. noktaların kesiştiği yere, isteka topunu da açılış bölgesindeki herhangi bir yere koyarak oyuna devam etmek.
Açılışta hedef toplardan birinin veya birkaçının masa dışına çıkması durumunda sıra rakip oyuncuya geçer. Oyuncu oyun kurallarına göre ya oyunu kaldığı yerden devam ettirir ya da isteka topuyla açılış bölgelerinden birinden oyuna devam eder.
Eğer oyuncu açılışta faul yaparsa, yani masadaki toplara herhangi bir şekilde dokunursa, sıra rakip oyuncuya geçer. Oyuncu ya oyunu kaldığı yerden devam ettirir ya da isteka topuyla açılış bölgelerinden birinden oyuna devam eder.
Amerikan bilardo disiplininde, açılıştan sonraki atışlarda nizami bir şekilde deklarasyon yapılması gerekmektedir. Eğer deklarasyon yapılmamışsa, masa açık olarak kabul edilir. Bu durumda oyuncu deklere etmek kaydıyla sekiz numaralı topun dışında herhangi bir topa vurarak deklere ettiği topu atabilir. Nizami olmayan atışlarda ise toplar delikte kalır.
Grup seçimi açılış vuruşundan sonra deklere edilerek yapılır. Masa açık olduğu durumlarda oyuncu kendi top grubunu belirleyerek devam eder.
Nizami vuruşlar, oyuncunun kendi gurubundaki bir topa öncelikle vurmasını veya vuruştan sonra isteka topunun veya herhangi numaralı bir topun bant görmesini gerektirir. Nizami vuruşlardan sonra rakibin toplarından herhangi birinin deliğe girmesi faul olarak değerlendirilmez.
Güvenli vuruşlar, taktik amaçlarla oyuncunun sırasını rakibe devrettiği nizami vuruşlardır. Oyuncu vuruş öncesinde rakibine güvenli vuruş yapacağını söylemek zorundadır. Aksi takdirde hedef top atıldığında oyuna devam etmek zorundadır.
Nizami olmayan vuruşlardan sonra sıra rakip oyuncuya geçer. Rakip oyuncu her faul atışında isteka topunu masa üzerinde istediği yere koyarak oyuna devam eder.
Amerikan bilardo oyununda siyah topun spesifik olarak belirlenen bir deliğe atılması gerekmektedir. Oyuncu kendi toplarını tamamladıktan sonra siyah topu bu deliğe atmaya çalışır. Eğer siyah topun başka bir deliğe düşmesi durumunda seti kaybeder. Seti kazanmak için siyah topun doğru deliğe atılması gerekmektedir.
Özel durumlar arasında, bir topun hareketsiz bir şekilde 5 saniyeden fazla durması ve sonra kendiliğinden deliğe düşmesi durumunda, topun mümkün olduğunca eski pozisyonuna yakın bir yere konularak oyunun devam etmesi bulunur.
Amerikan bilardo oyununda çift atış bulunmamaktadır.
Sonuç olarak, Amerikan bilardo oyunu belirli kurallara göre oynanır ve hedef, topları doğru şekilde kullanarak setleri kazanmaktır. Her oyuncu sırasını en iyi şekilde kullanmaya çalışır ve rakibinin hatalarını değerlendirir. Oyunun adil ve kurallara uygun bir şekilde oynanması önemlidir.
amerikan bilardo kuralları
